Το σύνδρομο επιγονατιδομηριαίου πόνου ή σύνδρομο πρόσθιου πόνου του γόνατος, αφορά μη ειδικά ενοχλήματα στην πρόσθια επιφάνεια του γόνατος και είναι ένα από τα συχνότερα προβλήματά του. Όροι όπως χονδροπάθεια ή χονδρομαλάκυσνη των επιγονατίδων, που χρησιμοποιούνταν στο παρελθόν για να περιγράψουν το σύνδρομο αυτό, τείνουν να εγκαταλειφθούν.
Σύνδρομο Επιγονατιδομηριαίου Πόνου - Αιτία
Η συνηθέστερη αιτία του συνδρόμου αυτό είναι η αυξημένη πίεση (φορτία) που ασκεί η επιγονατίδα τη στιγμή που έρχεται σε επαφή με την τροχιλία του μηρού, κατά τη κάμψη του γόνατος. Ο τετρακέφαλος μυς και ιδιαίτερα η έσω μοίρα του (έσω πλατύς), παίζει καθοριστικό ρόλο στη σωστή καθοδήγηση και σταθεροποίηση της επιγονατίδας μέσα στο αυλάκι της τροχιλίας. Αδυναμία του τετρακεφάλου φαίνεται να δημιουργεί προϋποθέσεις εμφάνισης του επιγονατιδομηριαίου πόνου.
Το σύνδρομο πρόσθιου πόνου μπορεί να παρουσιαστεί σε όλες τις ηλικίες. Ιδιαίτερα συναντάται σε νέους δραστήριους αθλητές και σε κορίτσια στην εφηβεία.
Επίσης μπορεί να σχετίζεται και με τα μαλακά μόρια (αρθρικό υμένα, τένοντες και συνδέσμους) που περιβάλλουν την επιγονατίδα.
Σύνδρομο Επιγονατιδομηριαίου Πόνου - Συμπτώματα
Ένα από τα κυριότερα συμπτώματα είναι ένας βύθιος πόνος στην πρόσθια επιφάνεια του γόνατος, που αρχίζει σταδιακά και αυξάνει με τη δραστηριότητα. Συχνό είναι να παρουσιάζεται και στα δύο γόνατα. Ο πόνος παράγεται συνήθως κατά την κάμψη του γόνατος με φορτίο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η άνοδος και η κάθοδος μιας σκάλας, ένα βαθύ κάθισμα ή όταν καθόμαστε σε θέση οκλαδόν.
Πόνος παράγεται επίσης όταν κανείς είναι για πολύ ώρα καθιστός με τα γόνατα λυγισμένα (πχ θέατρο, αεροπλάνο), καθώς και τη στιγμή που σηκωνόμαστε μετά από καθιστική θέση. Σε όλες αυτές τις κινήσεις ο πόνος μπορεί να συνοδεύεται από ένα χαρακτηριστικό ήχο κριγμού. Πιο σπάνια μπορεί να παρουσιαστεί οίδημα στη περιοχή ή και ύγραρθρο.
Σύνδρομο Επιγονατιδομηριαίου Πόνου - Διάγνωση
Στη διάγνωση βοηθούν πολύ οι πληροφορίες που θα δώσει ο ασθενής αναφορικά με τα χαρακτηριστικά του πόνου. Ο γιατρός θα εξετάσει το γόνατο και θα δώσει ιδιαίτερη βαρύτητα σε:
- διαταραχές του άξονα του σκέλους
- μυϊκή αδυναμία του τετρακέφαλου μυός
- σημεία ευαισθησίας της επιγονατίδας και των τενόντων που καταφύονται σε αυτή
- ύπαρξη αστάθειας της επιγονατίδας
- προβλήματα που μπορεί να σχετίζονται με τον προσανατολισμό των ισχίων
- παρουσία κριγμού κατά την κίνηση
- ελαστικότητα και διατασιμότητα των μυών (πρόσθιων και οπίσθιων μηριαίων)
Σύνδρομο Επιγονατιδομηριαίου Πόνου - Συντηρητική Θεραπεία
Η θεραπεία του συνδρόμου είναι κατά κανόνα συντηρητική και περιλαμβάνει συνήθως ανάπαυση, φυσιοθεραπεία και ενίοτε φαρμακευτική αγωγή.
Συνήθως προτείνονται από το γιατρό:
- αποφυγή των δραστηριοτήτων που απαιτούν κάμψη του γόνατος πάνω από 60ο (π.χ. σκάλες, βαθιά καθίσματα, ασκήσεις γυμναστικής κλπ)
- ισομετρικές ασκήσεις ενδυνάμωσης τετρακέφαλου (και ιδιαίτερα της έσω μοίρας του, του έσω πλατέως)
- ασκήσεις ενδυνάμωσης μυών του ισχίου (γλουτιαίων και στροφέων)
- διατάσεις πρόσθιων και οπίσθιων μηριαίων μυών, καθώς και της λαγονοκνημιαίας ταινίας
- χρήση πελμάτων στα υποδήματα για την αποκατάσταση διαταραχών του πέλματος και του άξονα του άκρου ποδός
- παγοθεραπεία
- χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, ειδικά σε φάσεις έντονου πόνου
- χρήση επιγονατίδας και φυσιοθεραπευτικών tapes
- ειδικό πρόγραμμα φυσιοθεραπείας
Σύνδρομο Επιγονατιδομηριαίου Πόνου - Χειρουργική Θεραπεία
Χειρουργική θεραπεία εφαρμόζεται σε σπάνιες περιπτώσεις και εφόσον έχει αποτύχει κάθε προσπάθεια συντηρητικής αγωγής. Σε αυτή τη περίπτωση μπορεί να χρειαστεί να γίνει αρθροσκόπηση και μηχανική λείανση (shaving) χόνδρινων αλλοιώσεων και προεκβολών της επιγονατίδας ή/και της τροχιλίας, που μπορεί να δημιουργούν το πρόβλημα.
Εδώ η χειρουργική αντιμετώπιση περιλαμβάνει την αρθροσκοπική διατομή και χαλάρωση των έξω καθεκτικών συνδέσμων (lateral release), ώστε να μειωθεί η πίεση που εξασκείται στο τμήμα της άρθρωσης. Τέλος, όταν ο επιγονατιδομηριαίος πόνος σχετίζεται με ανατομικές παρεκκλίσεις του εκτατικού μηχανισμού, μπορεί να είναι αναγκαίο να γίνει μεταφορά του κνημιαίου κυρτώματος, ώστε να ευθυγραμμιστεί ξανά η κύλιση της επιγονατίδας στη τροχιλία.
