Η συνδεσμοπλαστική πρόσθιου χιαστού αποτελεί τη χειρουργική αντιμετώπιση της ρήξης του προσθίου χιαστού συνδέσμου (ΠΧΣ) έγκειται στην ανακατασκευή (συνδεσμοπλαστική) του συνδέσμου με χρήση αυτομοσχεύματος (δηλ. από το ίδιο μας το σώμα). Η χρήση ενός αυτομοσχεύματος δεν ενέχει τον κίνδυνο κάποιας αναοσολογικής αντίδρασης, ενώ συγχρόνως εξασφαλίζει εξαιρετική ενσωμάτωση μέσα στα οστικά κανάλια όπου τοποθετείται.
Τα αυτομοσχεύματα που έχουμε στη διάθεσή μας για μια συνδεσμοπλαστική ΠΧΣ είναι:
Οπίσθιοι μηριαίοι τένοντες (hamstrings)
Επιγονατιδικός τένοντας
Τετρακέφαλος τένοντας
Συνδεσμοπλαστική Πρόσθιου Χιαστού - Διαδικασία
Η διαδικασία της συνδεσμοπλαστική του ΠΧΣ είναι ένα χειρουργείο που γίνεται αρθροσκοπικά. Ειδικά εργαλεία και κατάλληλος τεχνολογικός εξοπλισμός μας επιτρέπουν να εκτελέσουμε την συνδεσμοπλαστική του ΠΧΣ μέσα από δύο οπές μεγέθους 6-7mm. Η επέμβαση γίνεται με ραχιαία ή γενική αναισθησία.
Το πρώτο βήμα συνίσταται στη λήψη ενός εκ των τριών προαναφερθέντων μοσχευμάτων. Η επιλογή του μοσχεύματος εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως το επάγγελμα ή το άθλημα του ασθενή.
Αφού το μόσχευμα διαμορφωθεί κατάλληλα ώστε να είναι έτοιμο να τοποθετηθεί στην άρθρωση, ακολουθεί η αρθροσκοπική επέμβαση. Με την κάμερα επιθεωρείται αρχικά ολόκληρη η άρθρωση. Εφόσον αναγνωριστούν συνυπάρχουσες βλάβες (ρήξεις μηνίσκων, χόνδρινες βλάβες), αυτές αντιμετωπίζονται άμεσα. Στη συνέχεια με τη χρήση ειδικών εργαλείων διανοίγονται στην ανατομική θέση πρόσφυσης του φυσιολογικού ΠΧΣ, από ένα κανάλι (τούνελ) στο μηρό και στη κνήμη.
Τα κανάλια αυτά έχουν διάμετρο αντίστοιχη με το ληφθέν μόσχευμα. Μέσα σε αυτά τα κανάλια τοποθετείται και καθηλώνεται το μόσχευμά μας, που θα αποτελέσει το νέο πρόσθιο χιαστό σύνδεσμο. Η καθήλωση του μοσχεύματος γίνεται συνήθως με απορροφήσιμες βίδες και ένα κρεμαστό σύστημα που φέρει στη άκρη του ειδικό κουμπί (endobutton). Στο τέλος της επέμβασης ελέγχεται η σταθερότητα του γόνατος. Επίσης η άρθρωση θα πρέπει να έχει εύρος κίνησης από τη πλήρη έκταση έως την πλήρη κάμψη.
Συνδεσμοπλαστική Πρόσθιου Χιαστού - Οφέλη
Το κλειδί μιας επιτυχημένης συνδεσμοπλαστικής ΠΧΣ είναι ο απόλυτος σεβασμός της ανατομίας του γόνατος και τα οφέλη που προσφέρει στον ασθενή. Η ανατομική τοποθέτηση των καναλιών είναι ζωτικής σημασίας για την αποκατάσταση της φυσιολογικής κινηματικής του γόνατος. Η τοποθέτηση των καναλιών σε μη ανατομική λάθος θέση θα οδηγήσει σε αποτυχία της συνδεσμοπλαστικής. Ειδικά για το μηρό η στόχευση της ανατομικής θέση είναι δυνατό να επιτευχθεί μόνο με την τεχνική της έσω πόρτας (medial portal). Στη προκειμένη περίπτωση η στόχευση και η διάνοιξη του μηριαίου καναλιού γίνεται μέσω της έσω αρθροσκοπικής πύλης. Η τεχνική δια του κνημιαίου καναλιού (transtibial) δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να επιτύχει ανατομική τοποθέτηση του μηριαίου καναλιού και επομένως δεν εξασφαλίζει τη σωστή κινηματική του γόνατος.
Τα τελευταία χρόνια υπήρξε μια τάση για αποκατάσταση και των δυο δεσμίδων του ΠΧΣ, εφαρμόζοντας τις τεχνικές διπλής δέσμης με διπλά κανάλια. Πρόσφατες μελέτες έδειξαν όμως να μην υπάρχουν στατιστικά σημαντικές διαφορές ανάμεσα στις δυο τεχνικές. Ένδειξη για τη τεχνική διπλής δέσμης φαίνεται να υφίσταται μόνο για πολύ μεγάλα γόνατα.
Κατά τη μετεγχειρητική αποκατάσταση, ο ασθενής που θα υποβληθεί σε συνδεσμοπλαστική ΠΧΣ θα νοσηλευτεί για 24 ώρες. Μετά την έξοδό του από το νοσοκομείο θα ξεκινήσει άμεσα ειδικό φυσιοθεραπευτικό πρόγραμμα. Απαραίτητη είναι η χρήση βακτηριών (πατερίτσες) για ένα διάστημα 3 εβδομάδων, όπου ο ασθενής περπατάει με μερική φόρτιση. Λειτουργικοί κηδεμόνες ή νάρθηκες δεν είναι απαραίτητοι και δεν χρησιμοποιούνται πλέον. Η επάνοδος στις αθλητικές δραστηριότητες γίνεται μετά από 6 μήνες, ενώ σε αθλήματα με σωματική επαφή ο χρόνος αυτός μπορεί να είναι μεγαλύτερος.
Τα αυτομοσχεύματα που έχουμε στη διάθεσή μας για μια συνδεσμοπλαστική ΠΧΣ είναι:
Αφού το μόσχευμα διαμορφωθεί κατάλληλα ώστε να είναι έτοιμο να τοποθετηθεί στην άρθρωση, ακολουθεί η αρθροσκοπική επέμβαση. Με την κάμερα επιθεωρείται αρχικά ολόκληρη η άρθρωση. Εφόσον αναγνωριστούν συνυπάρχουσες βλάβες (ρήξεις μηνίσκων, χόνδρινες βλάβες), αυτές αντιμετωπίζονται άμεσα. Στη συνέχεια με τη χρήση ειδικών εργαλείων διανοίγονται στην ανατομική θέση πρόσφυσης του φυσιολογικού ΠΧΣ, από ένα κανάλι (τούνελ) στο μηρό και στη κνήμη.
Τα κανάλια αυτά έχουν διάμετρο αντίστοιχη με το ληφθέν μόσχευμα. Μέσα σε αυτά τα κανάλια τοποθετείται και καθηλώνεται το μόσχευμά μας, που θα αποτελέσει το νέο πρόσθιο χιαστό σύνδεσμο. Η καθήλωση του μοσχεύματος γίνεται συνήθως με απορροφήσιμες βίδες και ένα κρεμαστό σύστημα που φέρει στη άκρη του ειδικό κουμπί (endobutton). Στο τέλος της επέμβασης ελέγχεται η σταθερότητα του γόνατος. Επίσης η άρθρωση θα πρέπει να έχει εύρος κίνησης από τη πλήρη έκταση έως την πλήρη κάμψη.
