Η οστεονέκρωση του γόνατος, γνωστή και ως άσηπτη ή ίσχαιμη νέκρωση, είναι μια πάθηση που οφείλεται στη διαταραχή της κυκλοφορίας του αίματος και οδηγεί στη νέκρωση του οστίτη ιστού. Η νέκρωση αυτή οδηγεί σε καθίζηση του αντίστοιχου τμήματος του οστού, με επακόλουθη διαταραχή του χόνδρου και της αρθρικής επιφάνειας. Το τελικό αποτέλεσμα είναι μια επώδυνη δευτεροπαθής αρθρίτιδα.
Οστεονέκρωση Γόνατος - Μορφές
Η νόσος προσβάλλει συχνότερα τον έσω μηριαίο κόνδυλο, χωρίς να αποκλείεται και η προσβολή άλλων σημείων, δημιουργώντας διάφορες μορφές οστεονέκρωσης. Διακρίνεται σε:
- Ιδιοπαθή (αγνώστου αιτιολογίας): Η ιδιοπαθής προσβάλλει συνήθως άτομα ηλικίας άνω των 60 και 3 φορές συχνότερα τις γυναίκες. Ο μοναδικός αιτιολογικός παράγοντας που ενοχοποιείται για την ιδιοπαθή μορφή είναι το τραύμα, ενώ φαίνεται ότι τα οστεοπορωτικά οστά είναι πιο ευαίσθητα.
- Δευτεροπαθή οστεονέκρωση: Δευτεροπαθής οστεονέκρωση προσβάλλει και νεότερα άτομα. Παράγοντες κινδύνου θεωρούνται η χρήση κορτικοστεροειδών, η χρήση αλκοόλ, ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος και η δρεπανοκυτταρική αναιμία. Επίσης περιγράφονται περιστατικά μετά από μεταμόσχευση νεφρού. Συχνά, η δευτεροπαθής οστεονέκρωση είναι αμφοτερόπλευρη (προσβολή και των δυο γονάτων).
Οστεονέκρωση Γόνατος - Συμπτώματα
Το αρχικό σύμπτωμα της οστεονέκρωσης είναι ο πόνος στην έσω πλευρά του γόνατος. Εμφανίζεται ξαφνικά μετά από κάποια δραστηριότητα ή κάποιο μικρό τραυματισμό. Με την εξέλιξη της νόσου υπάρχει δυσκολία στην ορθοστασία και η κίνηση γίνεται επώδυνη. Άλλα συμπτώματα είναι το πρήξιμο και γενικότερη ευαισθησία της άρθρωσης, καθώς και περιορισμός του εύρους κίνησής της.
Η εξέλιξη της νόσου έως ότου δώσει έντονη συμπτωματολογία μπορεί να διαρκέσει από μερικούς μήνες έως και πάνω από ένα χρόνο.
Οστεονέκρωση Γόνατος - Διάγνωση
Η διάγνωση της οστεονέκρωσης του γόνατος βασίζεται σε:
- ακτινογραφίες: Αναδεικνύουν το πρόβλημα σε προχωρημένα στάδια
- μαγνητική τομογραφία: Η μαγνητική μπορεί να διαγνώσει έγκαιρα και να σταδιοποιήσει την οστεονέκρωση. Επίσης μπορεί να αναδείξει την πάθηση, πριν δώσει συμπτωματολογία. Το τελευταίο είναι ιδιαιτέρως χρήσιμο σε ασθενείς που θα εμφανίσουν οστεονέκρωση και στο άλλο γόνατο (ιδιαίτερα πιθανό σε μια δευτεροπαθή οστεονέκρωση).
Οστεονέκρωση Γόνατος - Συντηρητική Θεραπεία
Στα αρχικά στάδια με μικρή βλάβη η θεραπεία είναι συντηρητική. Περιλαμβάνει:
-
- στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα
- απώλεια βάρους
- φυσιοθεραπεία
- προσαρμογή των δραστηριοτήτων στα νέα δεδομένα
Η επιλογή της κατάλληλης θεραπείας για την αντιμετώπιση της νόσου, σχετίζεται με το στάδιο αυτής και το μέγεθος της βλάβης. Σημαντικό ρόλο παίζει και η υποκείμενη αιτία στη περίπτωση δευτεροπαθούς μορφής.
Οστεονέκρωση Γόνατος - Χειρουργική Θεραπεία
Εφόσον ο πόνος δεν βελτιώνεται και η βλάβη είναι μεγάλη, η χειρουργική θεραπεία αποτελεί μονόδρομο. Υπάρχουν οι ακόλουθες επιλογές:
-
- Αρθροσκοπική έκπλυση με microfracturing: αμφιλεγόμενη μέθοδος καθώς δεν λύνει το πρόβλημα. Υπάρχουν συγγραφείς που αναφέρουν βελτίωση.
-
- Αποσυμπίεση του πυρήνα της βλάβης (core decompression): έχει στόχο της αποκατάσταση της κυκλοφορίας μειώνοντας την ενδοοστική πίεση στο πυρήνα της βλάβης. Χρησιμοποιείται σε πρώιμα στάδια της νόσου αποτρέποντας της κατακρήμνιση του οστού της βλάβης. Φαίνεται να συμβάλει και στη μείωση του πόνου, ιδιαίτερα στην ιδιοπαθή μορφή.
-
- Οστεοχόνδρινη μεταμόσχευση: περιλαμβάνει την τοποθέτηση αυτόλογου οστεοχόνδρινου μοσχεύματος στη περιοχή της βλάβης. Σήμερα διατίθενται και πτωματικά ή συνθετικά μοσχεύματα. Συνδυάζεται και με την επέμβαση αποσυμπίεσης του πυρήνα.
-
- Καλλιέργεια και μεταμόσχευση χονδροκυττάρων: γίνεται σε δυο στάδια. Αρχικά γίνεται μέσω μιας αρθροσκόπησης λήψη υγειών χονδροκυττάρων που αποστέλλονται για καλλιέργεια. Σε δεύτερη επέμβαση γίνεται η εμφύτευση των καλλιεργημένων χονδροκυττάρων στη περιοχή της βλάβης.
-
- Υψηλή οστεοτομία κνήμης: ενδείκνυται σε νέους ασθενείς με βλάβη στο έσω διαμέρισμα και ραιβογονία. Στόχος είναι η αλλαγή του άξονα του σκέλους, ώστε τα φορτία να περνάνε από το υγιές διαμέρισμα του γόνατος.
-
- Μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική: χρησιμοποιείται όταν υπάρχει κατακρήμνιση του οστού και αρθρίτιδα στον έσω μηριαίο κόνδυλο, ενώ το έξω διαμέρισμα είναι υγιές. Τοποθετείται πρόθεση μόνο στη μεριά της βλάβης και ενδείκνυται για σχετικά νέους και δραστήριους ασθενείς.
- Ολική αρθροπλαστική: ενδείκνυται σε προχωρημένα στάδια της νόσου με γενικότερη αποδιοργάνωση και φθορά της άρθρωσης, ιδιαίτερα σε πιο μεγάλες ηλκίες.
Στόχος της χειρουργικής θεραπείας είναι η ανακούφιση από τον πόνο και η βελτίωση της λειτουργικότητας. Τα αποτελέσματα ωστόσο, ποικίλουν ανάλογα με το στάδιο της νόσου κατά τη διάγνωση και την επιλογή της επέμβασης.
